Po co wykonuje się cytologię?
Badanie cytologiczne jest badaniem profilaktycznym i przesiewowym. Uznaje się je za podstawowe badanie ginekologiczne. Pozwala ono zdiagnozować raka szyjki macicy, nawet kiedy pacjentka nie odczuwa jeszcze żadnych objawów. Cytologia pomaga także wykryć zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego – HPV. Wirus ten jest odpowiedzialny za późniejsze powstawanie nowotworu. Można się nim zarazić podczas kontaktów seksualnych, ale także poprzez używanie tego samego ręcznika czy bielizny. Badanie cytologiczne trwa zaledwie kilka minut, a pozwala na ewentualne wykrycie nieprawidłowości. Dzięki regularnemu wykonywaniu cytologii, możliwe jest odkrycie niebezpiecznych zmian jeszcze na wczesnym etapie. To z kolei daje szansę na wdrożenie skutecznego leczenia.
Jak często należy wykonywać cytologię?
Cytologia powinna być wykonywana regularnie. Badanie to powinna wykonywać każda kobieta w wieku rozrodczym. Do cytologii powinny również przystąpić nastolatki, które rozpoczęły współżycie. Powszechnie uważa się, że pierwsze badanie cytologiczne powinno wykonać się do 2-3 lat po pierwszym stosunku. Jeśli natomiast kobieta nie odbywała wcześniej stosunku seksualnego, powinna wykonać pierwsze badanie cytologiczne nie później, niż do 22-23 roku życia. Cytologię należy wykonywać co 3 lata, jednak w niektórych przypadkach wskazane jest jej częstsze wykonywanie. Kobiety, które powinny wykonywać cytologię znacznie częściej to te, które są nosicielkami onkogennego typu HPV i HIV oraz te, o osłabionym układzie odpornościowym. Badanie cytologiczne wykorzystuje się również do kontroli nadżerki oraz do oceny stanu nabłonka pochwy. Tak więc kobiety, które mają stwierdzoną nadżerkę, również powinny częściej zgłaszać się na badanie cytologiczne. Najlepiej więc, wykonywać cytologię raz do roku. Wtedy pacjentka będzie miała pewność, że z jej zdrowiem wszystko jest w porządku. Natomiast jeśli wykryje się jakieś nieprawidłowości, będzie na tyle wcześnie, aby zaradzić problemowi.
Czy wykonanie cytologii boli?
Odpowiedź jest krótka i prosta – nie. Cytologia jest badaniem bezbolesnym i całkowicie bezpiecznym. Jak wygląda to badanie krok po kroku? Na początku, lekarz przykłada do pochwy jednorazowy wziernik, dzięki któremu widoczna jest tarcza części pochwowej szyjki macicy. Następnie, przystępuje on do pobrania wymazu. Do tego używa specjalnej szczoteczki. Obraca nią kilka razy wokół własnej osi. Po wykonaniu tego, wymaz umieszcza się na szkiełku oraz utrwala specjalnym preparatem. Następnie, próbki wysyłane są do badania. Na wyniki cytologii czeka się od 24h do kilku dni lub tygodni. Czas oczekiwania zależy w dużej mierze od przychodni.
Kiedy najlepiej wykonać badanie cytologiczne? I jak się do niego przygotować?
Na badanie cytologiczne powinno wybrać się najwcześniej 2 dni po zakończeniu miesiączki. Natomiast najpóźniej – do 4 dni przed jej rozpoczęciem. Najlepiej więc, wykonać badanie cytologiczne w pierwszej połowie cyklu. Przed wykonaniem badania należy jeszcze wykluczyć stan zapalny pochwy. Na badanie cytologiczne trzeba się również odpowiednio przygotować. Przed cytologią nie można współżyć przynajmniej przez 24h. Najlepiej też na 4 dni przed badaniem, zaprzestać stosowania leków dopochwowych oraz antykoncepcji dopochwowej. Nie należy również wykonywać irygacji pochwy. Na 24h przed badaniem nie wolno poddawać się badaniu ginekologicznemu, przezpochwowemu badaniu USG oraz pobieraniu wymazów i posiewów z kanału szyjki macicy. Badanie cytologiczne powinno więc być wykonane zaraz na początku wizyty ginekologicznej. Dopiero po nim, lekarz może przejść do pozostałych, standardowych badań.
Artykuł powstał we współpracy z Gabinetem Ginekologicznym z pracownią cytologiczną Wojciech Świdrak znajdującym się we Wrocławiu.
